Γαστρεντερολογικά νοσήματα
FODMAP’s και Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου( ΣΕΕ )
Το ΣΕΕ τα τελευταία χρόνια κάνει όλο και πιο αισθητή την παρουσία του, με ασθενείς που εκδηλώνουν συμπτώματα όπως επαναλαμβανόμενος κοιλιακός πόνος και σχετίζεται με την αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου. Η ακαταστασία αυτή στις συνήθειες του (δυσκοιλιότητα, διάρροια και εναλλαγή τους) εμφανίζεται ως κοιλιακό πρήξιμο ή φούσκωμα.
Το πρόβλημα, όμως, ξεκινάει βρίσκεται στην αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων, καθώς το πιθανότερο είναι οι ασθενείς να ελαττώνουν σκόπιμα την κατανάλωση τροφής για να αποφύγουν τα μεταγευματικά συμπτώματα. Με αυτόν τον τρόπο ιδιότυπες περιοριστικές δίαιτες θα τους οδηγήσουν σε μειωμένη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και διατροφικές ελλείψεις, γεγονός που πρέπει να αποφύγουμε.
Κάποιοι ασθενείς, επίσης, μπορεί να συσχετίσουν τα συμπτώματα τους με λανθάνουσα κοιλιοκάκη κατά την οποία υπάρχει υπερευαισθησία στην γλουτένη και έτσι ωφελούνται από μια δίαιτα ελεύθερη σε αυτό το συστατικό.
Τελευταίες έρευνες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της δίαιτας χαμηλής σε FODMAP στην διαχείριση και θεραπεία του ΣΕΕ. Τα FODMAP είναι το σύνολο των στοιχείων που πρέπει για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να αποφύγουμε στην καθημερινότητα μας ώστε να επανέλθει η φυσιολογική λειτουργία του εντέρου. Αυτά είναι: α) οι φρουκτάνες, ένα πολυμερές της φρουκτόζης που βρίσκεται σε διάφορα δημητριακά (π.χ. σιτάρι, πλιγούρι, σιμιγδάλι κ.α.) σε φρούτα (π.χ. μήλο, βερίκοκο, κεράσι κ.α.) και λαχανικά (π.χ. όσπρια, κουνουπίδι, κρεμμύδι κ.α.).
β) οι γαλακτο- ολιγοσακχαρίτες (GOS) που περιέχονται σε τροφές όπως όσπρια και σε πρόσθετα τροφίμων
γ) η λακτόζη που περιέχεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα ( π.χ. γάλα, γιαούρτι, κεφίρ) και ως πρόσθετο τροφίμων.
δ) η φρουκτόζη που περιέχεται σε φρούτα, μέλι κ.α. και σαν πρόσθετο σε γαλακτοκομικά, αρτοσκευάσματα και μαρμελάδες.
ε) οι πολυόλες που περιέχεται σε φρούτα, λαχανικά, προστίθενται ως γλυκαντικές, καθαρτικές, συντηρητικές ουσίες στα τρόφιμα.
Ο περιορισμός των παραπάνω οδηγεί σε ανακούφιση από τα συμπτώματα αλλά πρέπει να γίνεται με την βοήθεια ειδικού και όχι για παραπάνω από 4-8 εβδομάδες καθώς είναι αρκετά περιοριστική και δύσκολη στην εφαρμογή
Κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι μια νόσος κατά την οποία λαμβάνει χώρα μία αντίδραση του οργανισμού στη γλουτένη που περιέχουν τα σιτηρά. Εξαιτίας αυτής της αντίδρασης ξεκινάει ένας αυτοάνοσος μηχανισμός με αποτέλεσμα να προκαλούνται βλάβες στον εντερικό βλεννογόνο και σπανιότερα σε άλλα όργανα.
Υπάρχει σαφές γενετικό υπόστρωμα ενώ εκδηλώνεται συχνότερα στην παιδική ηλικία.
Το σύνηθες αποτέλεσμα της νόσου αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα είναι η ατροφία των εντερικών λαχνών. Η λειτουργία αυτών είναι η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Έτσι επέρχεται αδυναμία απορρόφησης και κατ’ επέκταση υποθρεψία. Υπάρχει, λοιπόν, η κλασική αντίληψη πως η κοιλιοκάκη είναι μία νόσος του λεπτού εντέρου. Όμως, οι ελλείψεις που δημιουργούνται προσβάλλουν και άλλα όργανα του σώματος όπως το κεντρικό νευρικό σύστημα, το δέρμα, την καρδία, το ήπαρ καθώς και τα οστά και τα δόντια.
Τέλος υπάρχει μία ταυτόχρονη δυσανεξία στην λακτόζη λόγω της παραπάνω καταστροφής.
Η μοναδική αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης και όλων των ανεπιθύμητων παρενεργειών της είναι η αποφυγή της γλουτένης ,δια βίου. Η διατροφική αντιμετώπιση, επομένως, στηρίζεται στην αποφυγή της γλουτένης αλλά και στην ταυτόχρονη διατροφική επάρκεια ώστε η ποιότητα της ζωής και της υγείας των νοσούντων να είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Φλεγμονώδης Νόσος Εντέρου ( Crohn’s – Ελκώδης Κολίτιδα )
Ως φλεγμονώδης νόσος του εντέρου χαρακτηρίζεται μία ομάδα διαταραχών του λεπτού ή και του παχέος εντέρου, οι οποίες είναι χρόνιες με εξάρσεις και υφέσεις. Συνήθως αναπτύσσονται κατά την εφηβική ηλικία και έχουν ως αποτέλεσμα δυσμενή συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, διάρροιες, αιμορραγίες του εντέρου και δυσαπορροφήσεις θρεπτικών συστατικών.
Οι δύο κύριοι τύποι ασθένειας της φλεγμονώδους νόσου είναι η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, τύποι που διαφέρουν σε σοβαρότητα και σε περιοχή δράσης.
Η νόσος του Crohn χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις, ενώ μπορεί να πλήξει οποιοδήποτε σημείο του γαστρεντερικού σωλήνα. Συνηθέστερα, βέβαια, η Crohn αναπτύσσεται μεταξύ τελικού ειλεού και αρχής του κόλον, ενώ η ελκώδης κολίτιδα στο ορθό έντερο και στο κόλον.
Λόγω των δυσαπορροφήσεων και του πόνου που υπόκεινται οι ασθενείς, ενδέχεται να παρουσιαστεί ανορεξία, υποθρεψία και διάφορες ελλείψεις ( αναιμία, μειωμένη ανάπτυξη, κακή οστική υγεία, διάφορες ελλείψεις βιταμινών).
Όλα τα παραπάνω αντιμετωπίζονται είτε με εμπλουτισμό της διατροφής ( εντερική διατροφή και προβιοτικά) είτε με αποφυγή και περιορισμό τροφίμων που επιβαρύνουν την κατάσταση.
Στην Νόσο του Crohn η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην διαχείριση και την αντιμετώπιση των εξάρσεων της νόσου πάντα σε συνδυασμό με την ιατρική αντιμετώπιση. Αντίθετα, στην ελκώδη κολίτιδα η ιατρική αντιμετώπιση κατευνάζει αρκετά τα συμπτώματα και η διατροφή στηρίζεται κυρίως στην αποφυγή των επιβαρυντικών τροφίμων.
Η ελάχιστη διατροφική εκπαίδευση και επαγγελματική συμβουλευτική των ασθενών, δυστυχώς, επιφέρει αύξηση των εξάρσεων των νόσων και γενικότερα χειρότερη ιατρική εικόνα.
Διαταραχές Χοληδόχου Κύστης
Ο σχηματισμός λίθων στην χοληδόχο κύστη, η συσσώρευση τους και ενδεχόμενη απόφραξη της κύστης είναι παράγοντες που επιφέρουν ενόχληση, πόνο και μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στο χειρουργείο.
Υπάρχει μεγάλος αριθμός διατροφικών και άλλων αιτιολογικών παραγόντων όπως δημογραφικοί, γενετικοί και ανατομικοί, που σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας λίθων.
Η βασική απαίτηση, όμως, είναι ο υπερκορεσμός σε χοληστερόλη των χολικών εκκρίσεων και αυτό επηρεάζεται από την διατροφική πρόσληψη, τις διατροφικές συνήθειες και το βάρος του σώματος.
Η παχυσαρκία, η πρόσληψη λίπους από τις τροφές και η κατανάλωση υδατανθράκων( μπορούν να μετατραπούν σε λιπαρά οξέα στην κυκλοφορία του αίματος) επιβαρύνουν την κατάσταση, ενώ παράγοντες όπως η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ( υπερλειτουργία ήπατος ) και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα ενισχύουν την επιβάρυνση.
Λόγω όμως της άμεσης σύνδεσης των διατροφικών συνηθειών και επιλογών με τον σχηματισμό των λίθων, η αλλαγή προς το καλύτερο όλων των παραπάνω μπορούν να μειώσουν ή να εξαλείψουν την εμφάνιση πόνου από χολοκυστίτιδα και να μας γλυτώσουν από ένα άμεσο χειρουργείο χολοκυστεκτομής.
Ακόμα και αν το χειρουργείο αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης είναι αναπόφευκτο, θα πρέπει για ένα χρονικό διάστημα να γίνει προσαρμογή της διατροφής μας ώστε να μην είναι ερεθισμένη η κύστη, γεγονός που οδηγεί καλύτερη ιατρική εικόνα, λιγότερο επώδυνο χειρουργείο( λαπαροσκοπικό) και πιο γρηγορότερη αποκατάσταση.
Ελάτε να συζητήσουμε και να σχεδιάσουμε ένα πλάνο διατροφής που θα είναι βασισμένο στις ανάγκες μας και θα μειώσει τα συμπτώματα με σκοπό την αποφυγή ελλείψεων και την καλύτερη προοπτική για την υγειά μας
